نگاه کوتاه
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پژوهش یا تحقیق یک روند هوشمندانه، هوشیارانه، خلاقانه و سامانمند برای یافت، بازگویی و بازنگری پدیده‌ها، رخدادها، رفتارها و انگاشته ها است. پژوهش همچنین برای استفاده از پدیده‌های موجود برای دست یافتن به راهکارهای عملی و فناوری‌ها به‌کار می‌رود. به طور معمول پژوهشگر نتایج پژوهش خود را در مجله‌های علمی ارائه می‌دهد. پژوهش در دو بعد «یافت پرسش پژوهش» و دیگر «پاسخ دادن به آن» می‌باشد.
پژوهش پایه (بنیادی) و پژوهش کاربردی
مطالعهٔ اکتشافی، مطالعه‌ای مقدماتی است. که بنا بر نوع تحقیق عمدتا از طریق مطالعات کتابخانه‌ای، مشاهده، یا مصاحبه شکل می‌گیرد. علت انجام مطالعات اکتشافی عبارتند از:
۱- غنی کردن پرسش پژوهش خود.
از طریق مطالعات اکتشافی اهداف مطالعهٔ خود را بهتر شناخته و حوزهٔ معرفتی خود پیرامون موضوع مورد نظر را گسترش می‌دهیم. قابل توجه‌است که مطالعات اکتشافی به دنبال شناخت اجمالی و کلی از مساله زوایای مختلف بحث و دیدگاه‌های مختلف در این زمینه می‌باشند.
۲- مطالعه و پرس و جو از اهل فن به جهت شناخت منابع و متون اصلی پژوهش. به عبارت دیگر امکانات مورد نیاز پژوهش و امکانات موجود خود را می‌شناسیم. (مصاحبه می‌تواند در مطالعات اجتماعی با نمونه‌ای از افرادی باشد که قرار است تا دربارهٔ موضوعی پیرامون ایشان به تحقیق بپردازیم.) مطالعهٔ اکتشافی، کوشش پژوهشگر به جهت کسب آگاهی اجمالی از کاری است که درصدد انجام آن می‌باشد. مطالعهٔ اکتشافی شبیه مطالعهٔ اجمالی یک کتاب است که در آن با مروری اجمالی بر عنوان کتاب، فهرست مطالب آن و فصول مختلف آن آمادهٔ مطالعهٔ تفصیلی می‌گردیم. مطالعات اکتشافی پیش زمینهٔ مطالعات اصلی می‌باشند. بسیاری تصور می‌کنند که پژوهش یافتن پاسخ پرسش‌های آن است. در حالی که پژوهش در درجهٔ اول یافتن پرسشی اصیل و شایستهٔ پرسیدن و پژوهش کردن است. شخصیت علمی دانشجو در گرو استحکام رسالهٔ پژوهشی وی و شخصیت رسالهٔ پژوهشی وی در گرو پرسش‌های مندرج در آن است. از این رو هر چه پژوهش‌های اولیه جدی‌تر گرفته شوند، بر ارزش نهایی کار علمی شما افزوده می‌شود.
پژوهش‌های توصیفی و پژوهش‌های تحلیلی
پژوهش توصیفی دارای صورتی «گزارشی» بدون تاکید بر علت‌یابی مساله می‌باشد. مانند: گزارش یک واقعه یا یک اندیشه که در آن تنها به آنچه موجود است [و نه چرایی امر موجود] توجه می‌شود. برخی از محققان، مطالعات توصیفی در حوزهٔ وقایع تاریخی (زمان گذشته و نه زمان کنونی) را تحت عنوان پژوهش‌های تاریخی جدا از پژوهش‌های توصیفی مورد مطالعه قرار می‌دهند. صرف نظر از جنبهٔ روش‌شناسی خاص مطالعات تاریخی، بسیاری از آنها هم واجد ویژگی گزارشی بودن می‌باشند.
یکی از روش‌هایی که به تازگی مورد توجه محققان قرار گرفته‌است، پژوهش‌های آنلاین می‌باشد.
در این پژوهش‌ها توزیع پرسشنامه آنلاین محور پژوهش را تشکیل می‌دهد.
مهیا نمودن پرسشنامه آنلاین – چگونه یک تحقیق آنلاین را مدیریت کنیم؟
فرض کنید که تصمیم گرفته‌اید که یک پژوهش آنلاین انجام دهید. سؤالاتی در ذهنتان هست که مایلید پاسخ داده شوند در حالی که به دنبال راه سریع و ارزانی برای کسب اطلاعات از مشتریان، ارباب رجوع و غیره می‌باشید. اولین و مهمترین چیزی که باید در مورد آن تصمیم بگیرید این است که هدف تحقیق چیست. مطمئن شوید که میتوانید طی عباراتی این اهداف را به صورت سؤال و موارد قابل اندازه گیری بیان کنید. اگر نمی‌توانید این کار را انجام دهید، بهتر است که به دیگر ابزارهای جمع آوری داده‌ها نظیر گروه‌های تحت نظر و دیگر روشهای کیفی رو آورید. تحقیقات آنلاین بیشتر بر روی جمع آوری داده‌های «کیفی» تمرکز دارند.
۱- اهداف اساسی تحقیق را مرور کنید. به دنبال کشف چه چیزی هستید؟ به عنوان نتیجه تحقیق چه کاری می‌خواهید انجام دهید؟ تحقیقات آنلاین تنها یکی از راه‌های جمع آوری داده‌ها و کمی کردن چشم اندازها هست.
۲- تمامی آیتم‌های اطلاعات مربوط را که می‌خواهید داشته باشید، تصور کنید. گزارش نهایی چگونه خواهد بود؟ چه نمودارها و اشکالی تهیه خواهند شد؟ چه اطلاعاتی برای اطمینان از اینکه عمل مورد نظر انجام شده نیاز دارید؟
۳- هر موضوعی در آیتم‌های ۱ و ۲ را بر اساس ارزش آن موضوع رتبه بندی کنید. آیتم‌های یک و دو را برای اطمینان از اینکه اهداف، موضوعات و اطلاعات مورد نیاز کامل هستند، دوباره ببینید. به خاطر داشته باشید که نمی‌توان با پرسیدن سؤالات نادرست، مشکل را حل کرد.
۴- سهولت یا سختی مهیا نمودن اطلاعات در هر کدام از موضوعات برای پاسخگو چگونه است؟ اگر سخت است، آیا راه دیگری برای کسب اطلاعات با پرسیدن سؤالات دیگر وجود دارد؟ شاید این مهمترین قدم باشد. تحقیقات آنلاین بایستی دقیق، واضح و رک باشند. با توجه به ماهیت «وب» و نبود استحکام همراه با آن، اگر پرسشنامه شما هم بسیار پیچیده باشد و به راحتی قابل فهم نباشد، نرخ کسانی که کار را ول می‌کنند، بالا خواهد بود.
۵- دنبالهٔ مناسبی برای موضوعاتی که باید بدون جهت گیری باشند، خلق کنید. مطمئن شوید سؤالاتی که اول پرسیده می‌شوند، نتیجه سؤالی که بعداً پرسیده می‌شود را تحت تأثیر قرار ندهد. گاهی فراهم نمودن اطلاعات فراوان یا واضح نشان دادن هدف تحقیق، خود می‌تواند باعث جهت گیری شود. هنگامی که دنباله‌ای از موضوعات داشته باشید، میتوانید برنامهٔ اولیه‌ای از یک تحقیق داشته باشید. اضافه کردن یک متن در مقدمه که به توضیح پروژه پرداخته و انتظارات مورد نظر از پاسخ دهنده را ذکر می‌کند، پسندیده‌است. داشتن عباراتی در پایان برای تشکر و نیز اطلاعاتی در مورد اینکه چگونه می‌توانند پس از انتشار از نتیجه تحقیق آگاه شوند، کاری حرفه‌ای است.
۶- نوع سؤالاتی که برای پاسخ‌دهی مناسبترین بوده و از قدرت کافی برای برآورده ساختن نیازهای تحلیلی برخوردارند را تعیین کنید. بدین معنی که آیا می‌خواهید از سؤالات متن باز، دوگزینه‌ای، چند گزینه‌ای، رتبه دهی، مقیاسی یا مجموع ادامه دار (مقیاس نرخی) استفاده کنید. در این‌جا خط درستی وجود دارد که بایستی از روی آن عبور کنید؛ عموماً پیش نیازهای تجزیه و تحلیل قوی به سمت طرح سؤال‌های پیچیده تر رهنمون می‌شوند. به هر حال چند ابزار وجود دارد که می‌تواند کار را راحت تر کند:
- صفحات بخش بندی شده – از اینکه تحقیقات در یک صفحه گسترده که نیاز به پایین رفتن مداوم داشته باشد، پرهیز کنید. به عنوان یک ضرورت، صفحات بخش بخش شده ارائه کنید. در عین حال از اینکه تنها یک سؤال در هر صفحه داشته باشید نیز دوری کنید. زیرا این مورد باعث زیاد شدن مدت زمان مورد نیاز برای تکمیل تحقیق شده و احتمال ترک کردن تحقیق را بالا می‌برد.
- پریدن منطقی – به منظور هوشمند کردن تحقیقتان از پریدن منطقی استفاده کنید. از جملاتی نظیر «اگر به سؤال اول پاسخ منفی دادید، آنگاه به سؤال چهارم جواب دهید» پرهیز کنید. این کار باعث دلزدگی پاسخ دهنده شده و نرخ ترک را بالا می‌برد. تحقیق را طوری طراحی کنید که از منطق صفحه استفاده می‌کند؛ بدین ترتیب، مسیر سؤالات درست به صورت خودکار بر اساس پاسخ‌های پیشین تعیین می‌شوند.
۷- سؤالات را بنویسید. ممکن است که نیاز باشد برای هر موضوع چند سؤال نوشته شده و بهترین آنها انتخاب شود. ممکن است که حتی بهتر باشد که تحقیق به چند بخش تقسیم شود.
۸- توالی سؤالات را مشخص کنید تا بدون جهت گیری باشند.
۹- تمامی مراحل فوق را تکرار کنید تا هر سوراخ بزرگی را پیدا کنید. آیا پرسش‌ها واقعاً پاسخ داده شده اند؟ آیا کسی آنها را برایتان مرور کرده است؟
۱۰- مدت تحقیق را زمان بندی کنید. یک تحقیق باید کمتر از پنج دقیقه طول بکشد. با سه تا چهار سؤال در دقیقه شما محدود به حدود پانزده سؤال می‌شوید. یک سؤال متنی باز، معادل سه سؤال چند گزینه‌ای است. اغلب نرم افزارهای آنلاین، مدت زمانی که پاسخگو صرف پاسخ دادن به پرسش‌ها صرف می‌کند را محاسبه می‌کنند.
۱۱- تحقیق را بین بیست نفر یا بیشتر پیش آزمون کنید. بازخور آنها را همراه با جزئیات بگیرید. آنها در مورد کدام قسمت اطمینان نداشتند؟ آیاسؤالی در مورد آن داشتند؟ آیا آنها نسبت به آنچه که شما خواسته بودید، بد فهمی داشتند؟ آیا دیدگاهی داشتند که در پرسش‌ها و پاسخ‌ها منعکس نشده بود؟
- یک راه آسان برای این کار ایجاد یک بررسی دیگر با تعدادی سؤال پاسخ آزاد همزمان با پروژه اصلیتان است که می‌توان آن را تحقیق بازخور نامید.
- تحقیق اصلی را به گروه آزمایشی ایمیل کرده و پس از آن تحقیق بازخور را نیز برایشان بفرستید
- با این روش، میتوانید نظرات گروه آزمایشتان را در مورد چگونگی عمل و نیز کاربردی بودن تحقیق اصلیتان را با استفاده از تحقیق بازخورد کسب کنید.
۱۲- بر اساس بازخوردهایی که می‌گیرید، در پرسشنامه آنلاینتان بازنگری کنید.
۱۳- تحقیق را به همه پاسخ دهندگان بفرستید.
تحقیقات آنلاین یک گزینه فوق العاده در برابر تحقیقات گران پستی و تلفنی است. تنها چند هشدار در مورد این نوع از تحقیقات وجود دارد که به هر حال باید از آنها آگاه باشید. اگر تلاش می‌کنید که تحقیقی را بر اساس نمونه‌ای که نماینده جامعه اصلی باشد، لطفاً این را در نظر داشته باشید که همه افراد آنلاین نیستند. همین طور تحقیقات آنلاین مورد قبول همه نیست. تحقیقات ما نشان داده‌است که بافت جمعیتی که به دعوتنامه‌های تحقیقات آنلاین پاسخ می‌دهند، تحت سوگیری افراد جوانتر است.
رئوس مطالب
اصول روش تحقیق و مرجع نویسی به شیوه APA
این جزوه بر اساس تدریس استاد سرکار خانم دکتر علی مرادیان تدوین گردیده است.
معنی کلمه تحقیق – معنی اصطلاحی تحقیق – تفاوت سوال با مسئله – پژوهش چیست – روش علمی تحقیق – اهداف تحقیق – ویژه گیهای محقق – ویژه گیهای پژوهش علمی – هدف از انجام تحقیق – برنامه یا طرح کار تحقیق(پروپوزال) – دلایل اهمیت طرح تحقیق – ساختار پیشنهادی طرح تحقیق – اولین مرحله تحقیق – تعیین موضوع تحقیق – یافتن موضوع مناسب تحقیق – بیان مسئله تحقیق – مسئله پژوهش – ارزشیابی مسئله تحقیق – تبدیل مسئله به عنوان پژوهشی – اهمیت بیان مسئله – محتوای بیان مسئله – انتخاب منابع برای نوشتن تحقیق – سبک های رفرنس نویسی – منابع بیان مسئله – مرور مبانی و بررسیهای اولیه تحقیق – تدوین اهداف تحقیق – هدف پژوهش – تدوین اهداف تحقیق – فرضیه یا سئولات مهم – فرمول برای بیان فرضیه – بررسی روابط بین متغیرها – فرضیه خوب – ویژه گیهای فرضیه – فرضیه های H0 , H1 – فرضیه های بدون جهت و جهت دار – تمرین روش تحقیق – ملاحظات اخلاقی – گستره اخلاق در پژوهش – اصول چهارگانه اخلاق در پژوهش – اخلاق پژوهش – مقررات جاری در اخلاق پژوهشی – تعریف متغیرها و مفاهیم – تقسیم بندی متغیرها بر اساس عاملها – متغیر مستقل و وابسته – متغیر زمینه ای و مداخله گر – متغیر کمی و کیفی – متغیر ها و مسئله پژوهشی – تعریف متغیر ها در تحقیق – تعاریف مفهومی یا تئوری تحقیق – تعاریف عملی یا عملیاتی تحقیق – مقیاس متغیرها ( اندازه گیری) – مقیاس اسمی – طیف لیکرت – مقیاس رتبه ای( ترتیبی) – مقیاس فاصله ای – مقیاس نسبی – مقایسه متغیرها – ویژه گیهای مقیاس خوب – مثال مقیاس – متغیر تعدیل کننده – متغیر مداخله گر – راهنمای نگارش مقاله های پژوهشی – جامعه مورد مطالعه ( نمونه گیری)- مراحل نمونه برداری – انواع روش های نمونه برداری – روش نمونه برداری تصادفی ساده – مراحل نمونه برداری تصادفی ساده – روش نمونه برداری تصادفی طبقه ای – مراحل نمونه برداری تصادفی طبقه ای – نمونه برداری خوشه ای – مراحل نمونه برداری خوشه ای – نمونه برداری خوشه ای چند مرحله ای – روش نمونه برداری منظم یا سیستماتیک – روش نمونه برداری در دسترس – روش نمونه برداری هدفمند – نمونه گیری احتمالی – نمونه گیری غیر احتمالی – دسته بندی انواع تحقیق – طبقه بندی تحقیق بر اساس هدف – طبقه بندی بنیادی ، کاربردی ، علمی – طبقه بندی بر اساس ماهیت و روش – طبقه بندی توصیفی ، همبستگی ، زمینه ای – تحقیق پس از وقوع – تحقیق مقایسه ای – تحقیق پیمایشی یا زمینه یابی – روش مقطعی ، روش طولی ، روش دلفی – تحقیق ارزشیابی – تحقیق براوردی – تحقیق تاریخی – تحقیق آزمایشی – روش های جمع آوری اطلاعات – طبقه بندی اطلاعات – پردازش داده ها – تجزیه و تحلیل داده ها – بررسی روشهای جمع آوری اطلاعات – مشاهدات تحقیق – پرسشنامه تحقیق – مصاحبه تحقیق – بررسی اسناد و مدارک – روشهای تجزیه و تفسیر داده ها – تحلیل توصیف داده ها – آمار پارامتریک و غیر پارامتریک – تحلیل و تفسیر استنباطی – پایان نامه – راهنمای تدوین پایان نامه – مرجع نویسی در پایان نامه به روش APA
