نگاه کوتاه

مدیریت دانش، مدیریت دانایی یا مدیریت اندوخته‌های علمی (به انگلیسی: Knowledge management – KM) به معنای در دسترس قرار دادن نظام‌مند اطلاعات و اندوخته‌های علمی است، به گونه‌ای که به هنگام نیاز در اختیار افرادی که نیازمند آنها هستند، قرار گیرند تا آنها بتوانند کار روزمره خود را با بازدهی بیشتر و موثرتر انجام دهند. مدیریت دانش شامل یک سری استراتژی و راهکاربرای شناسایی، ایجاد، نمایندگی، پخش وتطبیق بینش‌ها و تجارب در سازمان می‌باشد. برنامه اجرایی مدیریت اندوخته‌های علمی بر این دو جزء اصلی بنا می‌شود:

1. فرایندهایی که این اندوخته‌ها را مدیریت می‌کنند،
2. ابزار و تمهیداتی که دسترسی به این سرمایه‌های علمی را آسان می‌کنند.مدیریت دانش، یعنی مدیریت فعالیت‌های دانشی؛ مدیریت دانش یعنی مدیریت اذهان و مستندات. مدیریت دانش فراتر از انجام فعالیت‌های دانشی است. مدیریت دانش لایه‌ای فراتر از فعالیت‌های دانشی بوده و متمرکز بر اهداف و راهبردهایی است که فعالیت‌های دانشی را بهبود دهد. فعالیت‌های خلق، اشتراک، بهره‌برداری و … فعالیت‌های دانشی هستند که باید مدیریت شوند. به عنوان مثال اشتراک دانش، جز مدیریت دانش نیست، بلک موضوع مدیریت دانش است. نقش مدیریت دانش، بهبود اشتراک دانش است، نه انجام آن.مدیریت دانش، مدیریت طیف وسیعی از فعالیتهای است که برای مبادله، خلق یا ارتقای سرمایه‌های فکری در سطح کلان به کار می‌رود. مدیریت دانش طراحی هوشمندانه فرایندها، ابزار، ساختار و غیره با قصد افزایش، نوسازی، اشتراک یا بهبود استفاده از دانش است که در هر کدام از سه عنصر سرمایه فکری یعنی ساختاری، انسانی و اجتماعی نمایان می‌شود. مدیریت دانش فرایندی است که به سازمانها کمک می‌کند تا اطلاعات و مهارتهای مهم را که بعنوان حافظه سازمانی محسوب می‌شود و به طور معمول به صورت سازماندهی نشده وجود دارند، شناسایی، انتخاب، سازماندهی و منتشر نمایند. این امر مدیریت سازمانها را برای حل مسائل یادگیری، برنامه ریزی راهبردی و تصمیم گیریهای پویا به صورت کارا و مؤثر قادر می‌سازد. علل پیدایش مدیریت دانش:۱- دگرگونی مدل کسب و کار صنعتی که سرمایه‌های یک سازمان اساساً سرمایه‌های قابل لمس و مالی بودند (امکانات تولید، ماشین، زمین و غیره) به سمت سازمانهایی که دارایی اصلی آنها غیرقابل لمس بوده و با دانش، خبرگی، توانایی و مدیریت برای خلاق سازی کارکنان آنها گره خورده‌است.۲- افزایش فوق العاده حجم اطلاعات، ذخیره الکترونیکی آن و افزایش دسترسی به اطلاعات به طور کلی ارزش دانش را افزوده است؛ زیرا فقط از طریق دانش است که این اطلاعات ارزش پیدا می‌کند، دانش همچنین ارزش بالایی پیدا می‌کند. زیرا به اقدام نزدیک تر است. اطلاعات به خودی خود تصمیم ایجاد نمی‌کند، بلکه تبدیل اطلاعات به دانش مبتنی بر انسان‌ها است که به تصمیم و بنابراین به اقدام می‌انجامد.

   ۳- تغییر هرم سنی جمعیت و ویژگیهای جمعیت شناختی که فقط در منابع کمی به آن اشاره شده‌است. بسیاری از سازمانها دریافته‌اند که حجم زیادی از دانش مهم آنها در آستانه بازنشستگی است. این آگاهی فزاینده وجود دارد که اگر اندازه گیری و اقدام مناسب انجام نشود، قسمت عمده این دانش و خبرگی حیاتی به سادگی از سازمان خارج می‌شود.

   ۴- تخصصی تر شدن فعالیتها نیز ممکن است خطر از دست رفتن دانش سازمانی و خبرگی به واسطه انتقال یا اخراج کارکنان را بهمراه داشته باشد.

   در بدو امر به مدیریت دانش فقط از بعد فناوری نگاه می‌شد و آن را یک فناوری می‌پنداشتند. اما به تدریج سازمانها دریافتند که برای استفاده واقعی از مهارت کارکنان، چیزی ماورای مدیریت اطلاعات موردنیاز است. انسانها در مقابل بعد فناوری و الکترونیکی، در مرکز توسعه، اجرا و موفقیت مدیریت دانش قرار می‌گیرند و همین عامل انسانی وجه تمایز مدیریت دانش از مفاهیم مشابهی چون مدیریت اطلاعات است.

   در کل مدیریت دانش را می‌توان از دیدگاه‌های مختلفی دسته بندی و نسل بندی کرد. به عنوان مثال، اگر همگرایی میان مدیریت دانش و مدیریت فناوری را معیار قرار دهیم به نسل‌هایی از مدیریت دانش همچون مدیریت دانش سنتی، مدیریت دانش اجتماعی، مدیریت دانش معنایی و مدیریت دانش هوشمند می‌رسیم.

   اما در این نوشتار معیار دسته بندی انواع مدیریت دانش را مقیاس و حجم پروژه‌های مدیریت دانش در نظر می‌گیریم.

   از این دیدگاه

   سه نوع مدیریت دانش وجود دارد

   مدیریت دانش بزرگ (Big KM): مدیریت دانش بزرگ درباره برنامه‌های مدیریت دانش در مقیاس بنگاه اقتصادی است که با یک استراتژی بالا به پایین شروع می‌شود و به دنبال دستیابی به دورترین نقاط یک سازمان می‌باشد مدیریت دانش کوچک (Little KM): این نوع مدیریت دانش درباره کاربرد سریع روش‌های مدیریت دانش برای مسائل کسب و کار به طریقی است که موجب ایجاد درک و حس شود مدیریت دانش شخصی (Personal KM): این مدیریت دانش درباره توسعه آگاهانه منش‌ها و عادت‌ها برای شناسایی، مکان یابی و پردازش دانش و اتصالات شخصی است.

رئوس مطالب

 مدیریت دانش – سئوالات ضروری در به کارگیری دانش در سازمان-  تبدیل اطلاعات به دانش با الگوی ۴C- تعاریف و انواع دانش – سلسله مراتب معلومات بشر – Wisdom خرد – اهمیت و مزایای مدیریت دانش – سه عامل اهمیت دانش  – ساختار شبکه ای مدل سیستم – انواع دانش از دیدگاه نوناکا – شش ویژه گی مک درمات –  چهار ویژگی دانش سازمانی از دیدگاه وان کروخ – مصادیق دانش – ویژه گی های دانش – دارایی های یک سازمان –  انواع دانش از نظر رنه جورنا –  انواع دانش از دیدگاه ماشلوپ –  انواع دانش از دیدگاه بلاکر – انواع دانش از نظر لیدنر و  علوی – عناصر تشکیل دهنده دانش پروساک و داونپورت – ویژگی های دانش  مک درموت – مفهوم ابر دانش  Meta Knowledge – تعاریف رایج مدیریت دانش – تعریف منتخب مدیریت دانش  – فرایندهای مدیریت دانش – دانش کهنه – موانع ایجاد مدیریت دانش از دیدگاه داونپورت – موانع ایجاد مدیریت دانش از دیدگاه دکتر ابطحی – راه حل حذف موانع ایجاد مدیریت دانش – رویکردها ، اهداف و راهبردهای مدیریت دانش – اهداف مدیریت دانش داونپورت – عوامل انسانی موفقیت KM در سازمان – راهبردهای مدیریت دانش وان کرو – ارکان پیاده سازی مدیریت دانش – چهاچوب فعالیتهای مدیریت دانش در سازمان – مدل چیست؟ – کارکرد یا عملکرد مدل  – اشکال مختلف مدل های مدیریت دانش – ارتباط نوع مدیریت دانش و نوع دانش- مدل هیسینگ –  مدل مارک م.مک روی – مدل بک من – مدل ۷C – مدل بکوویتز و ویلیامز – مدل ۴C – مدل نوناکا و تاکوچی  SECI Model – مدل پایه های ساختمان دانش – تعیین هدف های دانش – تکنیک ها و ابزارهای مدیریت دانش – پنج برداشت نادرست در مورد ابزارهای دانش- ۷ سئوال در پیاده سازی ابزارهای مدیریت دانش – ابزار استفاده از فرآیند دانش – حوزه های کار و سطوح مختلف مدیریت دانش  – ابزارهای مدیریتی و روند استفاده از آن در دنیا – ابزارها و تکنیک های مدیریت دانش یعنی چه؟ – عارضه یابی سازمان : نیازها و مشکلات دانشی – ویژه گی ابزارها و تکنیک های مدیریت دانش – عوارض جانبی ابزار های مدیریت دانش – گونه های ابزارهای مدیریت دانش – ابزار های مدیریت دانش    KM Tools – دسته بندی ابزارها و تکنیک های مدیریت دانش – دسته بندی های دیگر ابزار های مدیریت دانش – ۱۵ دلیل برای شکست در پیاده سازی مدیریت دانش – ابزار های بر اساس معیار عمومیت و رواج نسبی – ده معیار برای ارزیابی یک پروژه  – هفت سوال اساسی در خصوص ابزار های مدیریت دانش  – الگوی پیاده سازی مدیریت دانش در سازمان – سطوح پیاده سازی مدیریت دانش در سازمان  – تعریف و ویژگی های نقشه ی دانش – انواع نقشه ی دانش –  اجزاء نقشه دانش – ارتباط نقشه دانش با ابعاد مدیریت دانش – چگونه یک نقشه ی دانش ایجاد کنیم ؟ – ذینفعان نقشه دانش از دید لیکاک – ترسیم نقشه دانش – تأثیرگذارترین عوامل بر ترسیم نقشه دانش – ارائه چارچوب مفهومی – چگونه از نقشه ی دانش استفاده کنیم ؟ – زیان ها و خطرات احتمالی استفاده از نقشه ی دانش – ارزیابی پس از اتمام پروژه چیست؟ – شرایط خاص پروژه – چرا ارزیابی پروژه لازم است.؟ – چرا ارزیابی پس از اتمام پروژه؟ – ارزیابی در حین پروژه – شرایط استفاده از ارزیابی پس از اتمام پروژه – فواید و اهمیت ارزیابی پس از اتمام پروژه – چند مثال از دنیای کسب و کار – رویکردهای ارزیابی پس از اتمام پروژه – دسته بندی های دیگر ابزار های مدیریت دانش – مزایای ارزیابی پس از اتمام پروژه – ارتباط ارزیابی پس از اتمام پروژه با ابعاد مدیریتی دانش – نحوه اجرای ارزیابی پس از اتمام پروژه – استفاده از ارزیابی پس از اتمام پروژه – زیان ها و خطرات احتمالی استفاده از ارزیابی پس از اتمام پروژه – مثالی جامع از ارزیابی پس از اتمام پروژه – تعریف مصاحبه حین خروج – چهار مرحله فرآیند خروج فرد از سازمان – سناریوهای مصاحبه حین خروج – مستند سازی بلافاصله

دانلود جزوه مدیریت دانش
دانلود کنفرانس دانش و ویژه گیهای آن