نگاه کوتاه
سیستم اطلاعات مدیریت گونهای از سیستمهای اطلاعاتی رایانهای است که میتواند اطلاعات را از منابع مختلفی در مؤسسه برای تصمیم گیری در رده مدیریتی جمعآوری و پردازش کند. کنترل مدیریتی نیازمند اطلاعاتی است که بخشی از آن توسط سیستمهای پردازشِ مبادلات تولید میشوند. سیستمهای اطلاعاتی پشتیبان کنترل مدیریتی، اطلاعات تولید شده توسط سیستمهای پردازش مبادلات را پردازش کرده و آنها را در شکل جدیدِ معنیداری به مدیر ارائه میکنند. چنین سیستمهای اطلاعاتی، سیستمهای اطلاعات مدیریتی نامیده میشوند.
سیستم اطلاعات مدیریت سیستمی است یکپارچه که از کاربر و ماشین برای ارائه اطلاعات در پشتیبانی از عملیات، مدیریت و تصمیمگیری در سازمان تشکیل شدهاست. این سیستم از نرمافزار و سختافزار رایانهای، راهنماها و دستورالعملها، مدلهایی برای تحلیل، برنامهریزی، کنترل و تصمیمگیری و یک پایگاه اطلاعات بهره میگیرد (دیویس و اولسون ۱۹۸۵، ۶).
سیستم اطلاعات مدیریت سیستمی یکپارچه، رایانهای و کاربر- ماشینی است که اطلاعات لازم برای حمایت از عملیات و تصمیمگیری را فراهم میکند. اجزاء اصلی این سیستم عبارتاند از: (۱) سیستمی یکپارچه برای خدمت به تعداد زیادی کاربر، (۲) سیستمی رایانهای که تعدادی نرمافزار اطلاعاتی را از طریق یک پایگاه اطلاعات به هم ربط داده (۳) رابط کاربر- ماشین که به جستجوهای فوری و موقتی پاسخ داده (۴) ارائه اطلاعات به تمام سطوح مدیریتی و (۵) پشتیبانی از عملیات و تصمیمگیری
سیر تکامل سیستم اطلاعات مدیریت
در اوایل قرن بیستم، مخصوصآ در دهههای ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰، استفاده از تجهیزات دادهپردازی الکترومکانیکی مانند برگههای ماشینخوان و وسایل محاسبهگر، روند پردازش اطلاعات و تهیه گزارشهای مختلف مدیریتی از کارکردهای سازمان را نسبت به گذشته آسانتر و سریعتر کرد. با ورود گسترده رایانهها به بازار جهانی در اوایل دهه ۱۹۵۰، این روند باز هم شتاب گرفت. در رایانههای نسل اول و دوم، ترتیب ذخیره و بازیابی اطلاعات و دسترسی به آن متوالی بود و ردگیری یک داده خاص، بدون گذر از دادههای قبلی ممکن نبود. این امر در ذخیره و بازیابی اطلاعات لازم، محدودیت بهوجود میآورد. با پیدایش رایانههای نسل سوم و چهارم در دهه ۱۹۶۰ و ایجاد امکان دستیابی تصادفی به اطلاعات و ذخیره دادهها بر روی محملهایی با ظرفیت بالا همچون لوحهای فشرده(سیدی)، این محدودیت برطرف شد. در دهههای اخیر، فناوریهای نوین، امکان ترکیب و تلخیص دادههای بهدست آمده از سیستم اطلاعات مدیریت در سازمانهای مختلف را میسر ساخته و ارتباطات دوربرد قابلیت تعامل دادههای نظامهای گوناگون را ایجاد کردهاند.
در دهههای ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ نظامهای دادهپردازی الکترونیکی، با قابلیت محدود، فقط در سازمانهای بزرگ وجود داشت. با ورود نظامهای پشتیبانی تصمیمگیری (دی.اس.اس.)[۳] در دهه ۱۹۷۰، قابلیتهای بیشتری در اختیار مدیران سازمانها قرار گرفت. با راه یافتن رایانههای شخصی به بخشهای مختلف سازمانها در دهه ۱۹۸۰، و ابداع نظامهای خبره و هوش مصنوعی عمل تصمیمگیری و انجام امور به کمک دادهها و اطلاعات میسر شد. علاوه بر موارد مذکور، در خلال این دهه، ابزارهای دیگری همچون نظامهای اطلاعات اجرایی (EIS) و نظامهای اطلاعات دفتری (OIS) هم بهوجود آمده، و بر گستره MIS و قابلیتهای آن افزودهاند. هماکنون ارتباطات شبکهای و ماهوارهای دوربرد، اینترنت، اکسترانت، و اینترانت، نرمافزارهای مختلف و طرحهای گوناگون آزمایشی سیستم اطلاعات مدیریت را بهصورت متنوع در اختیار سازمانها و مشتریان آنها قرار داده است
مفهوم سیستم اطلاعات مدیریت
سیستم اطلاعات مدیریت سازمان یک چیز متمایز و جدا از دیگر سیستمهای اطلاعات نیست بلکه چارچوبی کلی ارائه میکند که دیگر سیستمهای اطلاعات بر مبنای آن با یکدیگر همخوان میشوند. در طول زمان مشخص شد که مفهوم پیادهسازی یک سیستم کاملاً یکپارچه واحد بسیار مشکل است. واقعیت این است که یک سیستم یکپارچه، به معنی یک ساختار واحد و همگن نیست بلکه بدین معنی است که اجزاء آن منطبق بر یک طرح کلی هستند. اکنون سیستم اطلاعات مدیریت به منزله فدراسیونی از زیرسیستمها در نظر گرفته میشوند که در صورت نیاز طراحی و اجرا میشوند اما منطبق بر طرح کلی، استانداردها و رویههای سیستم اطلاعات مدیریت هستند. بنابراین به جای یک سیستم اطلاعات مدیریت واحد و کلی، سازمان میتواند تعداد زیادی سیستم اطلاعات مرتبط داشته باشد که نیازهای مدیریتی را در سطوح مختلف به شکلهای مختلف تأمین میکنند. تجربه نشان میدهد که یک سیستم کاملاً یکپارچه غیر ممکن است. عوامل زیادی وجود دارند که باید همزمان و توأم در نظر گرفته شوند و نگهداری چنین سیستمی مشکل است. به همین دلیل، سیستمهای اطلاعات مدیریت بیشتر به صورت بخش بخش طراحی میشوند و یکپارچهسازی تنها در مواردی که ضروری باشد اعمال میشود. به طور خلاصه سیستمهای اطلاعات مدیریت مبنایی برای یکپارچهسازی پردازشهای اطلاعات سازمانی ارائه میدهند.
رئوس مطالب
ویژه گیهای اطلاعات – MIS چیست؟- ویژه گیهای MIS – بخش بندی سیستم های اطلاعات مدیریت – مدل مفهومی سیستم اطلاعات مدیریت – نقش MIS – استفاده عملیاتی از MIS – افزایش پیچیدگی در کسب و کار – استراتژی های استفاده از MIS – انواع سیستمهای اطلاعات از لحاظ سیر تاریخی – ویژه گی سیستمهای اطلاعات – اقتصاد دیجیتالی اقتصاد جدید – کسب و کار دیجیتال – قابلیت های اصلی سیستمهای اطلاعات – Business Model مدل های کسب و کار – تعریف مدل کسب وکار – پنج نمونه از مد لهای کسب و کار در عصر دیجیتالی – فشارهای کسب و کار – واکنش های سازمانی و پشتیبانی فناوری اطلاعات – فشارهای عوامل محیطی بر کسب و کار – فشارها یا محرک های کسب و کار – پاسخ های سازمانی به محرک های محیطی فشار بر کسب وکار – پیتر دراکرو اهمیت تجارت الکترونیکی – سیستم اطلاعات چیست؟ – سیستم اطلاعات مبتنی بر کامپیوتر – تفاوت میان کامپیوترها و سیستم های اطلاعات- فناوری اطلاعات چیست؟ – برخی از زمینه های کاربردی سیستمهای اطلاعات – روند تکنولوژی – تعریف سیستم اطلاعات IS – طبقه بندی های سیستمهای اطلاعات – طبقه بندی های بر اساس ساختار سازمانی – طبقه بندی های بر اساس نوع پشتیبانی – انواع اصلی سیستمهای پشتیبانی مبتنی بر فناوری اطلاعات – ادامه انواع اصلی سیستمهای پشتیبانی مبتنی بر فناوری اطلاعات – افراد در سازمان – دیاگرام سیستمهای پشتیبانی اطلاعات – زنجیره تامین – سیستم های بین سازمانی IOS – زیرساخت فناوری اطلاعات – انواع معماری اطلاعات براساس محیط پردازش – انواع معماری اطلاعات براساس محیط وب